Verschijnselen miskraam
Een miskraam kan zich op verschillende manieren openbaren:
1) Je krijgt helderrood bloedverlies en buikkrampen. Als het bloedverlies aanhoudt, heftiger wordt en gepaard gaat met hevige kramende buikpijn, is er waarschijnlijk sprake van een dreigende miskraam of een miskraam in gang. Je lichaam is dan bezig het vruchtje uit te stoten. Als je al een keer bevallen bent, herken je de buikpijn waarschijnlijk als weeënpijn.
2) Soms is er ogenschijnlijk niets aan de hand. Je hebt geen bloedverlies en je voelt je normaal zwanger. Tijdens de echo die gemaakt wordt, wordt geen hartactie bij het vruchtje gezien. Het is zeer waarschijnlijk dat het vruchtje al eerder is afgestorven, maar nog niet is uitgestoten. We spreken dan van een gemiste miskraam oftewel missed abortion.
3) Soms wordt er op de echo alleen nog een vruchtzakje gezien (geen vruchtje). Dit betekent dat het al heel vroeg in de zwangerschap is misgegaan, nog voor het embryo werd gevormd.
Bloedverlies
Bij ongeveer 20% van de zwangerschappen komt vaginaal bloedverlies voor in de periode tot en met 16 weken zwangerschap. Dit kan wijzen op een dreigende miskraam. In ongeveer de helft van de gevallen zal de zwangerschap intact blijven, bij de andere helft treedt een miskraam op. Heb je een beetje bloedverlies, maar geen buikpijn of kramp, dan is de kans dat er iets mis is klein en kun je afwachten. Niemand kan je op dat moment vertellen of het bij jou goed zal gaan of niet. Bij ruim bloedverlies moet je altijd contact met ons opnemen.
Miskraam
Een miskraam ontstaat vaak doordat er iets is misgegaan in de deling van de cellen en/of het erfelijk materiaal. De zwangerschap heeft geen gezonde kans en wordt op natuurlijke wijze afgebroken. Bij de meeste miskramen gaat het om chromosomale afwijkingen. Meestal is de kans op herhaling klein. De oorzaak voor de afwijking van het chromosomenpatroon bij het embryo is zelden terug te vinden bij (een van) de ouders.
Wanneer bellen
Wat te doen als een miskraam is vastgesteld?
Als je het verdrietige nieuws hebt gekregen dat de zwangerschap niet goed is, is het belangrijk rustig de tijd te nemen om na te denken over de verschillende mogelijkheden. Er zijn drie mogelijkheden als je weet dat je een miskraam gaat krijgen.
1. Afwachten/Spontane miskraam
Als het medisch verantwoord is, mag je een aantal weken afwachten of de miskraam spontaan op gang komt. Dit is een onzekere periode, je weet tenslotte niet hoe en wanneer het begint.
Meestal verloopt een miskraam spontaan en zonder complicaties zodat medisch ingrijpen niet nodig is. Na het eerste bloedverlies komt de miskraam binnen een paar dagen op gang, soms duurt dit langer, maximaal een paar weken. Het bloedverlies houdt een aantal dagen aan om daarna over te gaan in heftig bloedverlies en krampende pijnen. Op het moment dat je baarmoeder het vruchtje naar buiten aan het werken is, krijg je weeën om de baarmoedermond iets te openen. Dit kan behoorlijk pijnlijk zijn. Het moment van uitstoting gaat nogal eens gepaard met hevig bloedverlies. Als je hier niet op voorbereid bent, kun je hier best van schrikken. Het bloedverlies kan even zo hevig zijn dat je het niet aankan met maandverband. Het stroomt er echt uit. Vrij snel hierna bereiken de krampen een hoogtepunt en voel je dat er ‘iets’ uit je baarmoeder floept. Dit is het vruchtje. Nadat het vruchtje is uitgestoten, neemt de pijn af en vermindert het bloedverlies tot het niveau van een normale menstruatie. Je houdt nog een aantal dagen bloedverlies. Na een aantal weken ga je weer normaal menstrueren. Een enkele keer stopt het bloeden niet en blijkt de miskraam niet compleet te zijn geweest. Je wordt dan doorverwezen naar de gynaecoloog voor een curettage (schoonmaken van de baarmoeder). Als je besluit af te wachten, krijg je van ons uitleg en belinstructies. Soms gebeurt er in de afgesproken periode niets, wij bespreken dan de vervolgopties met je. Na de miskraam controleren we door middel van een echo of de miskraam volledig is geweest.
Bel de dienstdoende verloskundige bij:
- Toename van het bloedverlies (meer dan twee maandverbanden doordrenkt met bloed in 1 uur)
- Duizeligheid of sterretjes zien
- Toename in pijn of constante pijn
- Koorts. Lichaamstemperatuur 38 graden Celcius of hoger
- Ongerustheid
2. Medicatie
Een tweede mogelijkheid is door middel van medicatie het zwangerschapsweefsel uit de baarmoeder te verdrijven. Als een miskraam niet vanzelf op gang komt, of wanneer je liever niet wilt afwachten, kan de miskraam met medicatie (Misoprostol) worden opgewekt. Dit zijn tabletten die vaginaal ingebracht moeten worden en die ervoor zorgen dat de baarmoeder gaat samentrekken en baarmoedermond open gaat. Wij verwijzen je naar de gynaecoloog voor een consult. Samen met de gynaecoloog bepaal je het tijdstip van innemen. Daarna krijg je de medicijnen mee die je thuis kan innemen. Vervolgens wacht je de miskraam af, die meestal binnen twee dagen plaatsvindt. In 80% van de gevallen is Misoprostol effectief. Wanneer dit niet effectief is zal alsnog een curettage plaatsvinden.
3. Curettage
Als je kiest voor curettage, verwijzen wij je naar de gynaecoloog voor een consult. Bij curettage verwijdert de gynaecoloog via een dun buisje (vacuümcurettage) of schrapertje (curette) het zwangerschapsweefsel uit de baarmoeder. De ingreep duurt ongeveer vijf à tien minuten en gebeurt poliklinisch. Je krijgt een korte lichte narcose (roesje) of een ruggenprik. Er bestaat ook de mogelijkheid tot een curettage onder narcose. Dat dit nooit de eerste keuze is van een arts is begrijpelijk. Het is een relatief eenvoudige ingreep en narcose brengt altijd een risico met zich mee, hoe minimaal ook. Besluit niet te snel tot een curettage. Als je voor het eerst voor echo gaat en je krijgt dan te horen dat de zwangerschap niet goed is (gemiste miskraam), hebben veel stellen de neiging om direct over te gaan tot een curettage. Dit is een logische reactie. Ervaring leert dat je dan later toch het gevoel hebt dat het allemaal langs je heen is gegaan. Je ging tenslotte vol verwachting en nietsvermoedend voor je eerste echo en een poosje later blijkt de wereld er heel anders uit te zien. Dit moet je even tot je door laten dringen. Alle drie mogelijkheden hebben voor- en nadelen. De beslissing is een kwestie van persoonlijke voorkeur. Neem een paar dagen de tijd om te beslissen en overleg met ons, als je daar behoefte aan hebt. De tijd nemen helpt bij de verwerking en maakt je bewust van het feit dat je afscheid moet nemen van een nieuw leven waar jullie al van alles over gefantaseerd hadden.
Lichamelijk herstel
Het lichamelijk herstel na een spontane miskraam of een curettage is meestal vlot. Gedurende één tot zes weken kun je wat bloedverlies en bruinige afscheiding hebben. Het is verstandig met gemeenschap te wachten tot het bloedverlies voorbij is. De volgende menstruatie treedt na ongeveer vier tot zes weken op, maar kan ook langer op zich laten wachten. Na een miskraam heb je dezelfde kans op een nieuwe zwangerschap als wanneer je geen miskraam had gehad. De kans om opnieuw een miskraam te krijgen is niet verhoogd. Er zijn medisch geen bezwaren om weer zwanger te worden. Start voor je zwanger wordt met foliumzuur. Je kunt de site strakszwangerworden.nl raadplegen voor tips over gezond zwanger worden.
Verwerking
Na een miskraam heb je vaak ook tijd nodig om emotioneel te herstellen. Het verlies kan voor jou en je partner diepgaand zijn. Verdrietige gevoelens zijn het meest intens de eerste vier a zes weken en verdwijnen meestal bij drie à vier maanden. Maar het kan ook langer duren. Naast verdriet kan je boosheid, schuld, ongeloof, een gevoel van leegte, falen van het eigen lichaam of jaloezie naar andere zwangere vrouwen ervaren. Deze gevoelens komen zeker in het begin voor en zijn heel begrijpelijk; er is tijd voor nodig om ze te verwerken. De vraag waarom je dit is overkomen en waarom het misging kan je bezighouden. Zoals al eerder beschreven is een aanlegstoornis van de vrucht meestal de oorzaak van een miskraam. Een gezondere leefwijze, minder stress of meer rust hadden het niet kunnen voorkomen, wel is het zo dat roken en alcohol de kans op een miskraam verhogen. Als je wilt, kun je een afspraak met ons maken voor een nagesprek. Tevens is het mogelijk een afspraak te maken voor preconceptioneel advies.
Daarnaast zijn er nog een aantal tips die kunnen helpen bij het verwerken van een miskraam.
- Neem serieus wat je voelt. Alles mag er zijn: verdriet, gemis, schuldgevoel, ongeloof, boosheid, een gevoel van leegte. Misschien voel je ook berusting of zelfs opluchting. Dat kan. Niks is gek.
- Praat erover. Misschien met een vriendin, met je partner, met je zus of een buurvrouw. Of met ouders die hetzelfde hebben meegemaakt.
- Weet dat je partner het verlies hoogstwaarschijnlijk anders beleeft en anders verwerkt dan jij. Dat is normaal. Het is waardevol als jullie erover kunnen praten, met elkaar en met anderen.
- Doe wat goed voelt voor jou. Op het moment dat het voor jou klopt. Zet een mooi beeldje in je kast. Plant een boom in je tuin. Kies een sieraad als herinnering. Schrijf je ongeboren kind een brief. Brand geregeld een kaarsje. Of doe iets heel anders, maar kies wat bij jou, bij jullie past.
- Lees erover. Schrijf erover. Op Facebook zijn besloten groepen waar je over je ervaring kunt schrijven.
- Vertel je levende kind(eren) erover. Er zijn bijvoorbeeld mooie prentenboeken om met jonge kinderen te lezen.